Synesthesie: de vermenging van de zintuigen

Er zijn mensen die geuren horen of geluiden zien. Deze hebben een afwijking, genaamd 'synesthesie'. Sommige van hun zintuigen lijken met elkaar verbonden te zijn, waardoor ze bijvoorbeeld het gevoel hebben dat de letter 'a' absoluut blauw moet zijn. De meeste mensen kunnen dit soort ideeën niet echt bevatten. Hoezo smaakt de toon 'do' anders dan 're'? En dat februari per sé oranje moet 'zijn' lijkt ook nergens op gebaseerd, er is zelfs niets bij voor te stellen. Synestheten denken daar echter anders over.

Wat is synesthesie?

Bij een persoon met synesthesie zijn bepaalde zintuigen aan elkaar verbonden. Dat betekent dat een prikkeling van het ene zintuig, een reactie kan doen opwekken bij een heel ander zintuig. Zo kunnen synestheten dus een geluid horen en daar een kleur bij zien. Voor hen is dit heel vanzelfsprekend. Dat geluid heeft nu eenmaal die kleur. Voor mensen die de afwijking niet hebben, is een dergelijke stelling onzinnig.

Hoe ontstaat synesthesie?

Er zijn verschillende theorieën over hoe synesthesie ontstaat. In elk geval is duidelijk dat er in de hersenen verbindingen zijn tussen cellen en gebieden, die meestal niet aan elkaar gekoppeld zijn. In de kindertijd hebben mensen veel meer verbindingen dan als ze volwassen zijn, veel onnodige verbindingen worden afgebroken. Zo gaat het ook met de verbindingen die ervoor zorgen dat bijvoorbeeld geluiden aan kleuren gekoppeld worden. Bij mensen met synesthesie zijn sommige of veel van deze koppelingen echter nog intact.

Wat zijn de gevolgen van synesthesie?

Synesthesie kan een heleboel voordelen en nadelen opleveren. Synestheten nemen de wereld nu eenmaal op een andere manier waar dan de meeste mensen. Het is een rijkere manier, omdat prikkels die voor sommige mensen via één zintuig binnenkomen, bij synestheten twee verschillende zintuigen prikkelen. Echter, dit kan voor drukte zorgen en overprikkeling. Maar er zijn genoeg mogelijkheden met synesthesie. Er zijn veel schrijvers, kunstenaars en muzikanten die deze 'gave' gebruiken en ook in het dagelijks leven kan je ervan profiteren omdat het je geheugen helpt. Het leven met synesthesie is dus anders, maar aangezien elke synestheet je zal vertellen dat hij nooit van zijn synesthesie af zou willen, kan het alleen maar een goed ding zijn.